Krajowy rejestr (KR) prowadzi się dla odmian gatunków roślin uprawnych, z wyłączeniem odmian użytkowanych w celach ozdobnych.
KR jest urzędowym wykazem odmian roślin rolniczych, warzywnych i sadowniczych, których materiał siewny/szkółkarski może być wytwarzany i może znajdować się w obrocie w Polsce, jak i na obszarze Unii Europejskiej, przy czym w przypadku odmian roślin rolniczych i warzywnych, po ich wpisaniu do Wspólnotowego Katalogu.
Obecnie do krajowego rejestru mogą być wpisywane odmiany 179 roślin uprawnych, w tym:
- 93 gatunków roślin rolniczych,
- 58 gatunków roślin warzywnych,
- 28 roślin sadowniczych,
a ponadto odmiany należące do gatunków roślin uprawnych tradycyjnie uprawianych na terytorium Polski, posiadających różne kierunki użytkowania, a także znaczenie dla ukształtowania krajobrazu i zrównoważonego rolnictwa zwane odmianami tradycyjnymi.
Do KR wpisuje się również odmiany regionalne (dla zachowania bioróżnorodności) roślin rolniczych i roślin warzywnych oraz odmiany amatorskie (nie mające znaczenia dla towarowej produkcji warzyw, ale mające znaczenie dla zachowania bioróżnorodności) roślin warzywnych.
Materiał siewny odmian regionalnych może być wprowadzony do obrotu po uzyskaniu zgody MRiRW, wyłącznie w regionie pochodzenia lub w tzw. dodatkowym regionie obrotu, a materiał siewny odmian amatorskich - w małych opakowaniach.
UWAGA! Internetowe wersje wykazów i list nie posiadają statusu urzędowego. Jedynymi urzędowymi publikacjami, wydawanymi co roku przez COBORU, pozostają listy odmian wpisanych do krajowego rejestru w Polsce:
GATUNKI OBJĘTE REJESTRACJĄ
Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 września 2021 r. w sprawie wykazu gatunków roślin, których odmiany podlegają rejestracji, oraz których materiał siewny może być wytwarzany, oceniany i kontrolowany (Dz.Urz. Min. Rol. i Roz. Wsi z 2021r. poz. 76)
KRYTERIA NIEZBĘDNE DO WPISANIA ODMIANY DO KRAJOWEGO REJESTRU
Odmianę wpisuje się do krajowego rejestru - na wniosek zgłaszającego - jeżeli:
- jest odrębna, wyrównana i trwała
- posiada zadowalającą wartość gospodarczą; w przypadku gatunków roślin rolniczych i cykorii korzeniowej,
za wyjątkiem:
- odmian traw nieprzeznaczonych do uprawy na cele pastewne (użytkowanych jako gazonowe)
- odmian przeznaczonych wyłącznie do wywozu do państaw trzecich
- składników odmian mieszańcowych
- odmian tradycyjnych
- odmian regionalnych
- jest zachowywana, a zachowujący posiada jej materiał siewny w ilości wystarczającej do prowadzenia badań
- ma nadaną odpowiadającą obowiązującym wymogom
- spełnia wymogi formalno-prawne, w tym uiszczenie odpowiednich opłat
Zgłaszający odmianę oznacza składającego wniosek o wpis odmiany do KR, zachowującego odmianę lub inny podmiot, którym może być osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium Polski lub innych państw członkowskich UE.
MATERIAŁ SIEWNY DO BADAŃ
Zarządzenie nr 4/2023 Dyrektora Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych z dnia 10 stycznia 2023 roku w sprawie ilości materiału siewnego odmian niezbędnej do przeprowadzenia badań odrębności, wyrównania i trwałości oraz badań wartości gospodarczej, a także terminy jego dostarczania do jednostek doświadczalnych Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych